Month: mei 2021

Blog - De valkuilen van situationeel leidinggeven

In ons vorige blog bespraken we met Claar Janssen, founder van Teamwork Productions, wat situationeel leiderschap is en hoe het kan bijdragen in zowel de omzet als het engagement van je medewerkers. "Door je leiderschapsstijl per situatie af te stemmen op wat medewerkers nodig hebben, presteren ze beter en voelen ze zich meer gewaardeerd." Dat klinkt best logisch en misschien zelfs makkelijk. Maar let op: er zijn ook valkuilen. Ook deze kwamen enkele weken geleden ter sprake in ons webinar. In dit blog neemt Claar ons wederom mee.

Eerst nog even samengevat

Eerst nog even kort de theorie: situationeel leiderschap betekent dat je je stijl aanpast aan de bekwaamheid en bereidheid van de medewerker. Dat betekent dat je kijkt naar de taakrijpheid van de medewerker.

Claar behoedt ons dus voor vier van de belangrijkste valkuilen als het gaat om situationeel leidinggeven.

Valkuil 1: fase 1 overslaan

"Veel ondernemers hebben de neiging om de eerste fase, de fase van instrueren, over te slaan. Of ze gaan kort door de bocht, zeker bij senior medewerkers. De uitleg is dan snel en kort. Vanwege de senioriteit wordt gedacht dat een medewerker aan een paar woorden genoeg heeft. Maar vaak gooi je als leidinggevende je eigen ruiten in en je opdracht wordt vaag. Bovendien wordt dan ook de checkvraag vergeten: is het duidelijk wat je hebt gezegd? Op zich kun je best wat sneller gaan, maar de checkvraag, of alles helder is en of dat meer uitleg nodig is, blijft essentieel. Daarmee check je namelijk ook of jouw tempo klopt."

Valkuil 2: bewust fase 1 overslaan

"Ook dit gebeurt geregeld. Ondernemers die denken: 'laat ‘m eerst maar even aanrommelen en zelf zijn weg vinden'. Dat klinkt nobel, maar met de gedachte ‘ik schat iemand op waarde en hij mag het op zijn manier doen’ geef je als leidinggevende geen kaders mee van wat jij verwacht. Daarmee is de kans groot dat iemand een weg inslaat die jij niet voor ogen hebt."

Valkuil 3: van 1 naar 4

"Veel ondernemers zal het bekend voorkomen: je geeft een instructie en draagt direct de verantwoordelijkheid over. De medewerker mag bij je aan de bel trekken op het moment dat het niet lekker loopt. Als leidinggevende schiet je van uitleg naar delegeren en sla je het totale menselijke stuk over. Dat is heel taakgericht en vaak zie je dat medewerkers, ook seniorcollega’s, het ontbreken van het ‘menselijke deel’ als een gemis ervaren. Dat kan invloed hebben op zowel het taakgerichte functioneren als de motivatie en het werkplezier."

Valkuil 4: terugschieten naar de instructie

"Zelfs als iemand bewust bekwaam is, kan het even niet lekker lopen. Wat je ziet, is dat veel leidinggevenden dan vanuit een automatisme terugschieten naar de instructie. Terwijl dat niet is wat iemand nodig heeft. Met de bekwaamheid zit het namelijk wel goed."

Waar komen deze valkuilen vandaan en wat kun je hiermee?

"Redenen waarom dit gebeurt is in negen van de tien gevallen de factor tijd", zegt Claar. "Leidinggeven kost tijd. Met name de bovenkant van het model, het coachende deel, betekent dat je naast mensen moet gaan staan om actief vinger aan de pols te houden. En dat zit niet altijd in de dagelijkse agenda van een leidinggevende. Leidinggeven zit er wel in, maar coachen komt er vaak extra bij of delegeren we naar teamleiders. Dat kan wel, maar dan moet het ook echt gebeuren. En dat is niet altijd zo."

Claar sluit af met een tip die simpel lijkt en dat eigenlijk ook is: "maak tijd". "Het is een investering voor de lange termijn. Van S1 naar S4 gaan (‘hier heb je de uitleg en kom bij me terug als je vastloopt’), dat is korte termijn denken. Het is dan op korte termijn van je bordje, maar daarmee is de onboarding van iemand op een taak vaak te kort door de bocht. De kans is vervolgens groot dat iemand op den duur vaker naar je toe komt met vragen of een ander pad in gaat. Uiteindelijk kost het 'herstel' je meer tijd."

Met situationeel leiderschap stem je je leiderschapsstijl per situatie af op wat medewerkers nodig hebben. Dan presteren ze beter en voelen ze zich meer gewaardeerd. Daardoor neemt niet alleen de omzet, maar ook het engagement toe.