merijn everaarts

Help eerst jezelf, voordat je anderen helpt

Door Rutger Prent

Toen ik Merijn Everaarts van Dopper benaderde voor een Growthtalk, onze interviewreeks over bedrijfsgroei, zei hij meteen ‘ja’. Om daar gelijk aan toe te voegen: “Maar dan wil ik het wel over ondernemersgeluk hebben.” Een nobrainer, want het is een prachtig onderwerp. Geluk gun ik iedere ondernemer. Bovendien is het enorm belangrijk en waardevol, zo niet essentieel voor jouw bedrijf. En het mooie is: je kunt er vrij ‘eenvoudig’ mee aan de slag.

Veiligheidsinstructies in vliegtuigen kunnen de meeste mensen inmiddels wel dromen. Je checkt voor vertrek de dichtstbijzijnde nooduitgang, je weet waar het life jacket zich bevindt en hoe je deze om doet (de lampjes geven vanzelf licht bij contact met het water). In geval van nood gaan de hakken uit en laat je alles liggen. En dan zijn er nog de zuurstofmaskers. Daarvoor geldt: help eerst jezelf voordat je anderen helpt.

Energie
Want hoe kun je anderen helpen, als je zelf te weinig zuurstof binnenkrijgt of zelfs 'out' gaat? Het is een goede metafoor om te beschrijven wat ondernemersgeluk is. Hij schoot me ineens te binnen, toen ik al vijf keer een poging had gedaan om kort en bondig te omschrijven waar het om draait als we praten over ondernemersgeluk. Ondernemersgeluk is een voorwaarde voor een succesvolle onderneming, omdat de energie die jij in je bedrijf kunt stoppen in direct verband staat met de prestaties.

In het interview met Merijn gaat het hier ook over. Hij zegt: “Als je niet voor je eigen geluk blijft gaan, heeft de hele organisatie daar last van. In zeven jaar Dopper zijn er genoeg momenten geweest waarop ik ongelukkig was. Vaak omdat ik het gevoel had dat ik niet de juiste dingen aan het doen was. Aan de buitenkant lijkt het op die momenten nog koek en ei, maar intern ziet iedereen aan mij dat er een donkere wolk boven mijn hoofd hangt. Dan presteert het team niet en gaat alles moeizaam en stroef.”

Geen vrijheid, geen trots
Inmiddels volgt groep 14 het jaarprogramma van GoFastForward. In al die jaren ben ik tientallen ondernemers tegen gekomen die zelf niet gelukkig waren, en waar het bedrijf zichtbaar last van had. De ene ondernemer was niet trots op zijn product (en dus niet gelukkig), de ander deed niet wat zij het liefst doet (dus niet gelukkig), iemand voelde geen vrijheid meer (ongelukkig), en weer iemand anders lag overhoop met zijn compagnons (met alle gevolgen van dien). En zo kan ik nog wel even doorgaan.

De sleutel voor een gelukkig bestaan als ondernemer ligt bij de drie factoren die Daniel Pink beschrijft als drivers voor motivatie. (Check dit steengoede filmpje maar eens.) Wat mij betreft gelden ze ook voor ondernemersgeluk: mastery (Doe ik waar ik goed in ben?), autonomy (Ben ik vrij?) en purpose (Ben ik trots?). Zelf voeg ik daar graag nog een vierde factor aan toe: friendship (Heb ik fijne mensen om me heen?).

Energiebronnen en energielekken
Of je gelukkig bent als ondernemer weet je waarschijnlijk zelf wel. Daar hoef ik geen model voor uit te tekenen. Zoiets voel je. En als je het niet bent, dan kun je waarschijnlijk ook wel benoemen op welke van de vier factoren het stokt. Er daadwerkelijk iets aan doen is natuurlijk weer een stap verder. Maar het is wél mogelijk.

Hopelijk helpt de volgende simpele opdracht: Pak een stuk papier, vouw het in twee helften en schrijf vervolgens de drie belangrijkste energiebronnen (links) en de drie belangrijkste energielekken op (rechts). Dit kunnen mensen zijn, activiteiten, bepaalde producten en diensten of andere zaken die energie geven of nemen. Gelukt? Mooi. Kies nu van het lijstje ‘energielekken’ het item dat, als je het zou oplossen, de meeste positieve impact maakt op jouw energielevel en dus op je ondernemersgeluk. Gevonden? Oplossen maar, want daar profiteert het hele bedrijf van.

Hoe gelukkig ben jij als ondernemer? Doe de growthtest en kom erachter waar jouw geluk stokt.


Merijn Everaarts: “Een blije ondernemer is de sleutel naar succes”

Merijn Everaarts bouwde zeven jaar aan zijn bedrijf Dopper. Na balanceren op het randje van faillissement, mislukte vestigingen in Hong Kong en San Fransisco en een zoektocht naar de juiste managing director, lijken de puzzelstukjes nu in elkaar te vallen. “In het begin lag ik wakker, omdat ik dacht dat we morgen geen flessen meer zouden verkopen.”

Je wil het graag hebben over ondernemersgeluk. Waarom?
“Omdat ik er zelf ontzettend mee geworsteld heb en dat nog steeds doe. Het heeft een aantal jaar geduurd voordat ik gelukkig kon zijn binnen mijn eigen onderneming. Het is iets lastigs. Zie het maar als een flow die pieken en dalen kent. Ik hoop dat ik met mijn verhaal andere ondernemers kan inspireren. Voor het succes van een bedrijf is het namelijk cruciaal dat jij je als ondernemer gelukkig voelt.”

Ondernemersgeluk als voorwaarde voor een succesvol bedrijf, hoe werkt dat dan?
“Mensen die starten met ondernemen zijn in het begin vaak ontzettend gelukkig. Ze hebben een goed idee, geloven ergens in en hebben ook nog het vertrouwen dat ze het van de grond kunnen krijgen. Die stap ook daadwerkelijk durven zetten, maakt enorm veel energie los. Maar naarmate een organisatie groeit wordt je situatie als ondernemer complexer. Als je niet voor je eigen geluk blijft gaan, heeft de hele organisatie daar last van. In zeven jaar Dopper zijn er genoeg momenten geweest waarop ik ongelukkig was. Vaak omdat ik het gevoel had dat ik niet de juiste dingen aan het doen was. Aan de buitenkant lijkt het op die momenten nog koek en ei, maar intern ziet iedereen aan mij dat er een donkere wolk boven mijn hoofd hangt. Dan presteert het team niet en gaat alles moeizaam en stroef.”

Ben je op dit moment een gelukkige ondernemer?
“Ja, al ben ik me ervan bewust dat ik elke dag moet werken aan dat geluk. De truc is om voorwaarden te creëren waarin je gelukkig bent en niet in een rol te stappen die je minder gelukkig maakt. Ik heb zeven jaar lopen worstelen met mijn rol. Wie ben ik? Wat doe ik hier? Wat is mijn invloed? Waar moet ik me mee bemoeien? En vooral ook: wat moet, wil en kan ik aan anderen overlaten? Het zijn moeilijke vragen. Inmiddels heb ik het gevoel dat de puzzelstukjes op de goede plek liggen. Dat is voor mijzelf goed nieuws, en vooral ook voor de rest van de organisatie.”

Wat gaat nu goed, wat eerder lastig was?
“Vanaf dag één besteed ik ‘finance’ uit. Dat was voor mij geen twijfel. Ik wil iemand die eindverantwoordelijk is voor de cijfers en aan mij kan uitleggen hoe het zit. Daarnaast kwam ik er al vrij snel achter dat ik geen manager ben. Als je groeit kom je automatisch in die rol, maar dat wilde ik helemaal niet. Het zorgde voor veel irritatie. Daarop ben ik op zoek gegaan naar een managing director. Dat bleek lastiger dan gedacht. Na twee minder geslaagde pogingen is de derde managing director een schot in de roos. De dagelijkse leiding van Dopper is nu in handen van Virginia Yanquilevich. Ik vertrouw haar honderd procent, waardoor ik de dingen kan doen waar ik me gelukkig bij voel: pionieren, verhalen vertellen en op een podium staan.”

Wat was de moeilijkheidsgraad in jouw weg naar ondernemersgeluk?
“Ik wist al vrij snel wat mijn zwakke plekken zijn, maar het heeft een tijdje geduurd voordat ik wist wat ik daar mee moet. Als ik naar andere ondernemers kijk, ben ik soms jaloers. Het ziet er allemaal zo soepel uit. Maar als je met ze in gesprek gaat en dieper gaat graven, blijkt dat ze veelal tegen dezelfde problemen aanlopen. In een van de eerste interviews die ik deed, werd ik door de interviewer een ondernemer pur sang genoemd. Gaaf, dacht ik, totdat ik me besefte dat het betekent dat je álles moet kunnen. Ik geloof dat geen enkele ondernemer alles kan wat op je af komt. En dus moet je heel scherp blijven op je eigen rol.”

Je hebt vaak geroepen dat je met Dopper wereldwijd impact wilt maken. Sinds kort hebben jullie een vestiging in Amerika. In hoeverre houdt dat verband met hoe jij je nu voelt in de organisatie?
“Succes en ondernemersgeluk staan nauw met elkaar in verbinding. Het is een pingpong effect; het één beïnvloedt het ander. Wereldwijde impact is voor mij inderdaad een doel. Ik heb jarenlang gefrustreerd rondgelopen, omdat we niet verder kwamen dan Haarlem en de Randstad. Uiteindelijk kwamen de aanvragen ook uit Groningen en Maastricht, maar ik wilde écht naar buiten. Als dat dan lukt word ik daar blij van, wat zorgt voor nieuwe energie in het hele bedrijf.”

Zijn er momenten geweest waarop het minder ging, maar waarop je toch gelukkig was als ondernemer?
“We hebben aan het randje van de afgrond gestaan qua faillissement. Vestigingen in Hong Kong en San Francisco flopten. Ik voelde me verantwoordelijk en rekende het mezelf aan. In die periode ben ik ook gescheiden van mijn vrouw. Ruim anderhalf jaar heeft het me gekost om er weer bovenop gekomen. Ik wilde weer die ondernemer zijn die risico’s durft te nemen. In die periode was ik écht diep en diep ongelukkig. Aan de andere kant zijn er ook momenten geweest waarop het niet goed ging, maar waarop ik wél het idee had dat we in de juiste richting aan het bewegen waren. Het is niet zo dat je alleen gelukkig kunt zijn in je bedrijf als alles op rolletjes loopt.”

Wat zou jij willen zeggen tegen ondernemers die worstelen met ondernemersgeluk?
“Zorg dat je geestelijk fit bent. Zeker als ondernemer heb je ruimte in je hoofd nodig om de dingen in je bedrijf helder te zien. Als je er te diep in zit, en voor een ondernemer ligt dat gevaar op de loer, dan wordt het lastig om het overzicht te bewaren. Hoe je dat voorkomt? Leer om van een afstandje naar je bedrijf te kijken. Voor mij werken yoga, meditatie en sporten. Daarnaast heb ik heel veel gehad aan mijn coach.”

Everaarts tot slot: “Het is een misverstand dat je het als ondernemer allemaal maar moet weten. Er zijn heel veel mensen die je op allerlei vlakken kunnen helpen. Daarom zeg ik: zet de petten af die niet lekker zitten. Ben je net als ik geen manager, zorg dan voor een ijzersterke managing director. Wees eerlijk naar jezelf, want een blije ondernemer is écht de sleutel naar een florerend bedrijf.”

Hoe gelukkig ben jij? Doe de Growthtest en kom erachter waar je staat als ondernemer.